Kaçak Tütün Hem Devlete Hem Esnafa zarar
Sigarada yüzde 87’lik vergi oranı ile Türkiye zirveye tırmanırken kaçak tütün kullanımı patladı.
2009’da 3 lira 5 kuruş olan sigaradaki vergi tutarı 15.67 liraya çıkınca sigara fiyatı da 5 lira 50 kuruştan 18.5 liraya tırmandı. Sigaranın vergisi paket başına ÖTV 9.07 TL (7.79 TL paket başına asgari maktu ve 0.4539 maktu vergi) ve bunun üzerine perakende satış fiyatı üzerinden yüzde 18 KDV olduğu için 12 liralık bir ürünün vergisi toplam 10.32 liraya ulaşıyor. Sigara ÖTV gelirlerinin toplam ÖTV ve toplam vergi gelirleri içindeki payı da yapılan vergi artışları ile giderek tırmanıyor. Son yıllarda ÖTV gelirleri içindeki payı artış içinde olan tütün mamullerinin, 2019 yılının ilk 6 ayı sonunda payı yüzde 38’e ulaştı. Geçen yıl bu rakam yüzde 32 düzeyindeydi. 2019’un ilk 6 ayında toplam vergi gelirleri 307.7 milyar lira ve ÖTV geliri ise 64.8 milyar liraya çıkarken bunun tam 24.7 milyar lirası sigaradan elde edildi. Benzer şekilde, tütün mamullerinden elde edilen ÖTV gelirlerinin toplam vergi içindeki payında da önemli bir artış gerçekleşerek yüzde 6.8’den yüzde 8’e çıktı.
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, zincir marketler karşısında rekabet gücü kalmayan esnafın bir de son dönemlerde artışa geçen kaçak sarma tütün ticareti ile iyice zor duruma düştüğünü belirtti.
Perakende Yasası’nın küçük esnafı koruyacak şekilde düzenlenmesi gerektiğini dile getiren Palandöken, esnafın gelirini tehdit eden yasadışı ticaret hakkında şunları söyledi: “Kaçak sigara ticareti dürüst esnafımız için özellikle geçmişte çok ciddi bir sorun olmuştu. Fakat devletimizin aldığı etkili önlemler sayesinde bu durum tersine çevrildi. Sayın Ticaret Bakanımız Ruhsar Pekcan’ın da açıkladığı gibi kaçak sigara ticareti % 20’lerden, % 1,5 seviyelerine kadar düştü. Şimdi ise bakkalımızın önünde, mücadele edilmezse aynı kaçak sigaranın yoğun olduğu dönemleri yaşatacak yeni bir tehdit var: kaçak sarma tütün ve makaron. Bunlar memleketin her yerinde kaçak olarak, vergisiz
şekilde satılıyor. Bütün Türkiye’de yaklaşık 20000 noktada satılan bu ürünlerin toplamı % 15 seviyelerine kadar ulaşmış durumda ve gittikçe artıyor.Vergisi ödenmeden satılan bu kaçak sarma tütünler, hem devletin yılda yaklaşık 10 milyardan fazla vergi kaybına neden oluyor hem de 150,000 ruhsatlı bakkalın gelirinden çalıyor. Üstelik tamamen de denetimsiz ve kontrolsüz şekilde satılıyor.” Palandöken, kaçak sarma tütün ve makaronla mücadele için 2017 yılında çıkarılmış olan caydırıcı cezaların uygulanmasının 2 kez ertelendiğini ve bir an önce
uygulanmasının önemli olduğunu belirtti. Ülke ekonomisinin bel kemiği olan esnafın sorunlarının ortadan kaldırılması gerektiğini vurgulayan Palandöken, “Hem kontrolsüz bir şekilde her yerde açılan zincir mağazalar, hem de gittikçe çoğalan kaçak sarma tütün ticaretiyle ilgili bakkal esnafını koruyacak adımlar bir an önce atılmalıdır. Binlerce bakkal esnafı ve aileleri bu konularda devletimizden destek
beklemektedir. ” dedi.
DEVLETİN KAYBI BÜYÜK
Yapılan fiyat artışlarının ardından en çok korkulan ise zamlar nedeniyle kaçak sigaraya yönelimin ne düzeyde olacağı. Devlet başta Suriye sınırı olmak üzere son yıllarda kaçakçılıkla mücadelede oldukça başarılı adımlar atarak kaçak oranını düşürdü. 2014 sonu itibarı ile yüzde 20 seviyesine kadar çıkmış olan kaçak sigara ticareti, devletin etkin önlemleri neticesinde yüzde 2.5 seviyesine kadar inmiş bulunuyor. Türkiye’de toplam sigara tüketimi şu anda 118 milyar dal yani 6 milyar paket olarak ölçülüyor. Kaçak sigaranın mal olduğu vergi kaybı ise yaklaşık 1.5 milyar lira. Yasal pazardan kaçağa geçen her yüzde 1’lik dilim yani 1 milyar dalda (50 milyon paket) devletin kaybı 800 milyon liraya ulaşıyor. Eğer bu son zamlarla kaçak sigara pazarı ikiye katlanırsa vergi kaybı 1.5 milyar lira olabilecek.
KAYNAK: HABERTÜRK
Comments
